Bütçe Uygulama Sonuçları (2)

Merkezi yönetim bütçesi yılın ilk üç ayında 5 milyar 433 milyon lira açık verdi.

Maliye Bakanlığı, 2015 Mart ve Ocak-Mart dönemi Merkezi Yönetim Bütçe uygulama sonuçlarını açıkladı.

Buna göre, geçen yılın mart ayında 37 milyar 60 milyon lira olan bütçe giderleri, bu yılın aynı ayında yüzde 7,3 artarak, 39 milyar 761 milyon liraya yükseldi. Faiz hariç bütçe giderleri de geçen yılın aynı ayına göre yüzde 6,8 artışla 33 milyar 573 milyon lira oldu.

Bütçe gelirleri de martta, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 3 arttı ve 32 milyar 918 milyon lira olarak gerçekleşti. Geçen yılın mart ayında merkezi yönetim bütçe açığı 5 milyar 92 milyon lira iken, 2015'in mart ayında bu rakam 6 milyar 843 milyon lira oldu. Martta yüzde 221,7 düşüşle 655 milyon lira faiz dışı açık verildi. Geçen yılın söz konusu ayında 538 milyon lira faiz dışı fazla verilmişti.

Bu ayda faiz giderleri, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 9,9 arttı ve 6 milyar 188 milyon lira olarak gerçekleşti.

Bütçe giderleri

Martta, 2015 yılı merkezi yönetim bütçe giderleri için öngörülen 472 milyar 943 milyon lira ödeneğin 39 milyar 761 milyon lirası kullanıldı. Bu ayda faiz hariç giderler için öngörülen 418 milyar 943 milyon lira ödeneğin de yüzde 8'i kullanılarak 33 milyar 573 milyon lira harcama yapıldı.

Personel giderleri de geçen yılın aynı ayına göre yüzde 11,1 artarak 9 milyar 882 milyon lira oldu. Böylece 2015 Martta personel giderleri için bütçede öngörülen 119 milyar 170 milyon lira ödeneğin yüzde 8,3'ü kullanıldı.

Martta sosyal güvenlik kurumlarına devlet primi giderleri geçen yılın aynı ayına göre yüzde 7 artışla 1 milyar 610 milyon lira oldu ve bütçede öngörülen 20 milyar 325 milyon lira ödeneğin yüzde 7,9'u bu ayda kullanıldı. Mal ve hizmet alım giderleri de geçen yılın aynı ayına göre yüzde 16,4 artarak 3 milyar 206 milyon lira olarak gerçekleşti.

Bu yılın mart ayında cari transferler, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 8,9 azalarak ve 12 milyar 972 milyon liraya geriledi. Böylece, bütçede öngörülen 176 milyar 425 milyon lira ödeneğin yüzde 7,4'ü bu ayda kullanıldı.

Söz konusu ayda sağlık, emeklilik ve sosyal yardım giderleri için 5 milyar 53 milyon lira transfer yapıldı. Sosyal güvenlik primi işveren hissesinin 5 puanlık kısmının Hazine tarafından ödenmesi amacıyla yapılan transfer tutarı ise 715 milyon lira oldu. Mart ayında cari transferler içinde yer alan tarımsal destekleme ödemeleri 241 milyon lira, mahalli idare payları ise 3 milyar 997 milyon lira olarak gerçekleşti.

Mart ayında 3 milyar 233 milyon lira sermaye gideri, 420 milyon lira da sermaye transferi yapıldı. Borç verme giderleri ise 2 milyar 251 milyon lira oldu.

Vergi tahsilatı arttı

Bu yılın mart ayında vergi gelirleri tahsilatı, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 17,2 artarak 26 milyar 797 milyon liraya yükseldi.

Aynı ayda genel bütçe vergi dışı diğer gelirleri, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 38,6 azalarak 4 milyar 771 milyon lira olarak gerçekleşti. Mart ayında özel bütçeli idarelerin öz gelirleri 1 milyar 157 milyon lira, düzenleyici ve denetleyici kurumların gelirleri ise 193 milyon lira oldu.

Vergi türleri itibarıyla 2015 yılı mart ayı gerçekleşmelerine bakıldığında, geçen yılın aynı ayına göre özel tüketim vergisi yüzde 30,2, harçlar yüzde 27,4, gelir vergisi yüzde 15,4, banka ve sigorta muameleleri vergisi yüzde 14,7, ithalde alınan katma değer vergisi yüzde 14,3, damga vergisi yüzde 13, kurumlar vergisi yüzde 7,5 ve diğer vergiler tahsilatı yüzde 26,6 oranında artarken, dahilde alınan katma değer vergisi yüzde 2,7 oranında azaldı.

Ocak-Mart dönemi gerçekleşmeleri

Geçen yılın Ocak-Mart döneminde 1 milyar 517 milyon lira açık veren merkezi yönetim bütçesi, bu yılın aynı döneminde 5 milyar 433 milyon lira açık verdi. Aynı dönemde faiz dışı fazla da 12 milyar 658 milyon lira olarak gerçekleşti.

2014'ün Ocak-Mart döneminde 105 milyar 817 milyon lira olan bütçe giderleri, bu yılın aynı döneminde yüzde 12,1 artarak 118 milyar 614 milyon lira oldu. Aynı dönemde faiz hariç bütçe giderleri de yüzde 9,4 arttı ve 100 milyar 523 milyon lira olarak hesaplandı.

Diğer taraftan, 2015 yılı Ocak-Mart döneminde faiz giderleri, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 29,5 artarak 18 milyar 91 milyon lira oldu.

Personel giderleri 32,3 milyar lira

Personel giderleri, yılın ilk üç ayında geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 10,1 artarak 32 milyar 342 milyon lira olarak hesaplandı.

Bu yılın Ocak-Mart döneminde sosyal güvenlik kurumlarına devlet primi giderleri ise geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 8,3 artışla 5 milyar 455 milyon lira olarak kaydedildi.

2015 yılı Ocak-Mart döneminde mal ve hizmet alım giderleri, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 15,4 artarak 7 milyar 337 milyon lira olarak gerçekleşti. Bu yılın Ocak-Mart döneminde cari transferler geçen yılın aynı dönemine göre binde 3 artışla 41 milyar 747 milyon lira oldu.

Söz konusu dönemde sağlık, emeklilik ve sosyal yardım giderleri için geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 15 azalışla 17 milyar 147 milyon liralık transfer yapıldı.

Aynı dönemde sosyal güvenlik primi işveren hissesinin 5 puanlık kısmının Hazine tarafından ödenmesi amacıyla yapılan transfer tutarı ise 2 milyar 310 milyon lira oldu. 2015 yılı Ocak-Mart döneminde cari transferler içinde yer alan tarımsal destekleme ödemeleri 2 milyar 432 milyon lira, mahalli idare payları ise 11 milyar 539 milyon lira olarak hesaplandı.

Ocak-Mart döneminde 7 milyar 262 milyon lira sermaye gideri, 1 milyar 794 milyon lira sermaye transferi yapıldı. Borç verme giderleri 2015 yılı Ocak-Mart döneminde 4 milyar 586 milyon lira olarak gerçekleşti. Faiz giderleri de bu dönemde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 29,5 artarak 18 milyar 91 milyon lira oldu.

Bütçe gelirleri

Geçen yılın ilk üç ayında 104 milyar 300 milyon lira olan bütçe gelirleri, bu yılın aynı döneminde yüzde 8,5 artışla 113 milyar 181 milyon lira olarak gerçekleşti.

Bu yılın Ocak-Mart dönemi vergi gelirleri tahsilatı ise geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 13,2 artarak 96 milyar 286 milyon lira oldu.

Yılın ilk üç ayında genel bütçe vergi dışı diğer gelirleri geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 18,2 azaldı ve 12 milyar 403 milyon lira olarak hesaplandı.. Bu dönemde özel bütçeli idarelerin öz gelirleri 2 milyar 756 milyon lira, düzenleyici ve denetleyici kurumların gelirleri ise 1 milyar 736 milyon lira oldu.

Vergi türleri itibarıyla 2015 yılı Ocak-Mart dönemi gerçekleşmelerine bakıldığında geçen yılın aynı dönemine göre kurumlar vergisi yüzde 32,4, özel tüketim vergisi yüzde 19,8, banka ve sigorta muameleleri vergisi yüzde 17,6, harçlar yüzde 17,1, damga vergisi yüzde 14,2, gelir vergisi yüzde 13,3, dahilde alınan katma değer vergisi yüzde 8,6 ve diğer vergiler tahsilatı yüzde 10,8 oranında artarken, ithalde alınan katma değer vergisi yüzde 1,1 azaldı.

(Bitti)

Kaynak: AA / Ekonomi