Bozayı Saldırısında Hayatta Kalma Rehberi

Hüseyin Gazi Kaykı - Küresel Çevre Fonu destekli Orman Koruma Alanları Yönetiminin Güçlendirilmesi Projesi kapsamında hazırlanan

"Bozayıyla Birlikte Yaşam Rehberi"nde, insan ve bozayı çatışmasının, uygun önlemler alınarak çözülebileceği belirtildi.

Türkiye'nin, Avrupa ve Orta Asya'daki en büyük bozayı popülasyonlarından birini barındırdığına dikkat çekilen rehberde, özellikle Karadeniz Bölgesi'nde insanların ve bozayıların yaşadığı alanların birbiriyle örtüştüğü kaydedildi.

Bu bölgelerde bulunan arı kovanlarıyla sebze ve meyve bahçelerinin ayılar için cazip beslenme alanları oluşturduğu aktarılan rehberde, bunun da arı kovanları, sebze ve meyve bahçelerinin ayılar tarafından ziyaret edilmesine, ürünlerin yenmesine ve sonuçta ekonomik zarar oluşmasına neden olduğu ifade edildi.

Bu durumun, insan ile bozayı arasında bir çatışma oluşturduğu vurgulanan rehberde, bozayı-insan çatışmasının uygun önlemler alınarak çözülebileceğini savunuldu.

Rehberde, bozayıların yaşadığı bir yerde yürüyüş, piknik ya da kamp yapanların, varlıklarını bozayılara belli etmesi, arazi ve bitki örtüsünün görüşü engellediği durumlarda yüksek sesle konuşulması, gürültü yapılması ya da en azından çantalara zil takılması önerileri yer aldı.

Güvenlik açısından yalnız değil, grup halinde dolaşılması tavsiye edilirken, grupların bozayılar ve diğer yaban hayvanları tarafından daha kolay fark edildiği de belirtildi.

Bozayıların dinlenmek için bitki örtüsünün sık olduğu alanları tercih ettiği ve yürüyüş yaparken buralardan uzak durulması önerilen rehberde, şu tavsiyelere yer verildi:

"Ayıların yuva, üreme ve beslenme alanı olarak bilinen yerlerde piknik ya da kamp yapmayın. Her türlü yiyecek bozayıların ilgisini çekebilir. Piknik ve kamp yapanların yiyeceklerini açıkta bırakmamaları, yiyeceklerini saklamak için önlemler almaları gerekir.

Bozayıların yaşadıkları alanlara asla yiyeceklerinizi ya da atıklarınızı bırakmayın. Çünkü insan kaynaklı yiyeceklere zamanla alışabilirler ve bu alışkanlık, bölgede yaşayan insanlar ve kampçılar için bir soruna yol açabilir."

Rehberde, "Bozayılar, güçlü, zeki ve çekingen hayvanlardır. Çoğunlukla insandan uzak dururlar" denildi.

-Bozayıların yaşadığı bir yerde tarımla uğraşıyorsanız-

Rehberde, meyve ve sebze bahçelerinin kolay ulaşılabilir ve cezbedici besin kaynaklarını içerdiği, bu nedenle yılın belirli dönemlerinde ayılar tarafından ziyaret edilebildiği ve bunun da bahçelerin zarar görmesine neden olduğu anımsatıldı.

Meyve ve sebze bahçeleri ile çok sayıda kovan içeren arılıkların özel olarak tasarlanmış elektro-şoklu tel çit sistemleri kullanılarak korunabileceği kaydedilen rehberde, elektro-şoklu tel çit sistemlerinin dünyanın bir çok ülkesinde yaban hayvanı kaynaklı zararları önlemek için etkin bir şekilde kullanıldıkları aktarıldı.

Arı kovanlarının, ayılar için enerji değeri yüksek ve kolay ulaşılabilir besini sağladığı, bunun da kovanların ayılar tarafından ziyaret edilmesine ve zarar görmesine yol açabildiğine dikkat çekilen rehberde, arı kovanlarının, yerden yüksekliği 3 metre olan ve her biri 10-15 kovan taşıyan platformlar kurarak etkili bir şekilde korunabileceği önerisinde bulunuldu.

-Beklenmedik bir şekilde bir bozayıyla karşılaşırsanız-

"Bir bozayıyı uzaktan görürseniz mümkünse o alandan hemen ayrılın" denilen rehberde, beklenmeyen bir şekilde bir bozayıyla karşılaşıldığında, sakin olunması, ani hareket edilmemesi, bozayıdan uzaklaşmak için asla koşulmaması istendi.

Rehberde, "Oradan arkanızı dönmeden, yavaşça yürüyerek uzaklaşın. Ağaca tırmanmaya çalışmayın. Bozayının ağaca tırmanabildiğini, hızlı koşabildiğini ve çok güçlü olduğunu unutmayın" ifadesi kullanıldı.

Rehberde, şu tavsiyelere yer verildi:

"Bozayıyla çok yakın mesafede karşılaşırsanız ve üstelik hayvan yoluna devam etmiyorsa, olduğunuz yerde durun, normal bir ses tonunda konuşun ancak kesinlikle gözlerinin içine bakmayın.

Bozayı saldırıya geçerse parmaklarınızı birbirine kenetleyip ellerinizi boynunuzun arkasına koyun ve cenin pozisyonu alıp ölü taklidi yapın. Bu şekilde yüzünüzü ve iç organlarınızı koruyabilirsiniz. Bozayı pasif durumunuza karşın harekete geçer ve sizi ısırmaya kalkarsa, bu sizi besin olarak gördüğüne işaret edebilir; bu durumda kurtulmak için elinizden geleni yapın."

Rehberde, "Hem kendimizi korumak, hem yaban hayatını korumak için bozayıyla birlikte yaşamayı öğrenelim" denildi.

Yayıncı: Tolga Özgenç - ANKARA

Karadeniz Bölgesi Türkiye Politika Güncel Haberler