Bakan Alaboyun Aa Editör Masası'na Konuk Oldu: (4)

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Ali Rıza Alaboyun, nükleer enerjinin Türkiye için önemli olduğunu belirterek, "3'üncü nükleer santral için Kırklareli İğneada bölgesinde arkadaşlarımız yoğunlaşıyorlar. Muhtemelen 3'üncü santrali de orada kurmak niyetindeyiz" dedi.

Alaboyun, Anadolu Ajansı (AA) Editör Masası'nda, gündeme ilişkin soruları yanıtladı.

Elektrik üretim ve dağıtım şirketlerinin kur farkı sebebiyle zarar ettiği ve bu şirketlerin iflas edebileceği yönünde iddialar olduğunun hatırlatılması üzerine Alaboyun, "Elektrik dağıtım şirketleri Sayın Başbakanımızın başkanlığında bir toplantı yaptılar. Ben o sırada Sayın Cumhurbaşkanımız ile Japonya'daydım. Japonya'da da çok büyük altyapı yatırımları yapıyor. Orada da genellikle bu konular konuşuldu. Şirketlerin yaptığı toplantıya eski bakanımız Taner Yıldız, müsteşarımız, EPDK Başkanımız katıldı. Dağıtım şirketleri dağıtım ihalelerine girdikleri zaman dolar bazlı teklifler verdiler, bu yüzden kısmi zarara girdikleri doğrudur. Bu konuyla ilgili çalışma yapıyoruz, şirketlerimiz batsın da istemeyiz vatandaşımız da mağdur olsun istemeyiz" diye konuştu.

EPDK'nın bu konuda çalıştığını anlatan Alaboyun, "Bu çalışmanın sonucuna göre bunu paylaşacağız. Hem vatandaşımıza bir maliyet olmaması hem de bu kurumların batmaması için neler yapılabilir, göreceğiz. Doların seçimlerden sonra yerine oturacağını, bu durumun geçici olacağını düşünüyoruz" ifadelerini kullandı.

Suriye nedeniyle Rusya ile Türkiye arasında yaşanan gelişmelerden sonra Akkuyu Nükleer Santrali'nin yapımında herhangi bir sorun olmadığını vurgulayan Alaboyun, "Akkuyu ile herhangi bir sorunumuz yok. ÇED raporu alındı, liman inşaatı da devam ediyor, lojmanların inşaatı da devam edecek" şeklinde konuştu.

Akkuyu Nükleer Santrali inşaatı için Rusya'nın, Türkiye Atom Enerjisi Kurumuna (TAEK) 10 bin sayfanın üzerinde bir doküman sunduğunu dile getiren Alaboyun, "Bu raporun incelenmesi 1,5-2 yıl kadar bir zaman alacak, ondan sonra da nükleer inşaatına geçilecek, sorunsuz şekilde devam ediliyor, Akkuyu bizim için çok önemli, Türkiye'nin ilk nükleer santralidir, 4 bin 800 megavatlık bir tesis ve şu anda bitmiş olsa ülkenin elektrik ihtiyacının yüzde 14'ünü karşılıyor, bu kadar da büyük bir proje" dedi.

Sinop'ta kurulacak nükleer santral

Sinop'ta kurulacak 2'nci nükleer santralin yapımını Japonların başını çektiği bir konsorsiyumun üstlendiğini hatırlatan Alaboyun, "Burada yüzde 30 oranında EÜAŞ'ın hissesi var, Japonların başını çektiği bir konsorsiyum ile devam ediliyor. IGA dediğimiz hükümetlerarası anlaşma imzalandı ve Meclis'ten de geçti. ÇED raporu için çalışmalar devam ediyor" ifadelerini kullandı. Türkiye'deki ticari kanunlara göre nükleer tesisin yapımına başlanması için bir proje şirketinin kurulması gerektiği ve şu anda bu aşamaya gelindiğini kaydeden Alaboyun, şöyle konuştu:

"Türkiye'de işlerin hızlı yürüyebilmesi için Japon konsorsiyumunun ve EÜAŞ'ın yurt dışında birer şirket oluşturması ve bu iki şirketin de Türkiye'de proje yönetecek tek bir şirket oluşturması gerekiyor ticari kanunlarımıza göre. Bu konsorsiyumun yurt dışında şirket kurma işlemleri bitti. Onlar Türkiye'de bir proje şirketi kuracaklar ve bu şirket ile Türkiye'de ÇED raporu almak için diğer işlemlere devam edecekler. Sinop'ta yapılacak bu tesisin projesi 22 milyar dolarlık büyük bir proje... EÜAŞ tarafında geçen hafta yurt dışı şirketinin kurulması tamamlandı. Konsorsiyum da kurdu şu anda Türkiye'de bir proje şirketini kurma çalışmalarımız devam ediyor. Ama proje şirketi kurulmasa da fizibiliteye yönelik çalışmalar da paralel olarak devam ediyor."

Alaboyun, Sinop ve Akkuyu'daki nükleer tesislerin yaklaşık olarak aynı kapasiteye sahip olacağını belirterek, "Sinop'taki yaklaşık 4 bin 500 megavatlık bir santral olacak. Aynı teknoloji kullanılacak, mümkün olduğu kadar nükleerde aynı teknolojiyi seçmeye özen gösteriyoruz. Çünkü bu teknolojiye göre Türkiye'deki orta ölçekli şirketlerde altyapı üretim imkanlarının oluşturulması lazım. Bir nükleer santral 5 bin 500'ün üzerinde parça ile kuruluyor. Tüm bu parçaların akredite edilmiş kuruluşlar tarafından üretilmesi gerekiyor. Bunun için de büyük bir teknolojik birikim lazım" diye konuştu.

"Nükleer enerji eğitimi almak üzere Japonya'ya da öğrenci gönderilecek mi" sorusuna Alaboyun, "O da projenin bir parçası ama bu ÇED raporunun alınıp, inşaat izinleri verildikten sonra olur. Proje şirketinin kuruluşunda bu iş için ayrılacak bütçeler belli olduktan sonra gönderilecek. Göndereceğiz onları da" yanıtını verdi.

"Nükleer enerji bizim olmazsa olmazımız"

Enerji arz güvenliğinin sağlanması için enerji kaynaklarının çeşitlendirilmesi gerektiğine dikkati çeken Alaboyun, şöyle devam etti:

"Bütün dünyada enerji kaynakları çeşitlendirilmeye çalışılıyor, biz bir taraftan Rusya'dan, İran'dan, Cezayir'den ve Katar'dan doğalgaz alalım diyoruz, ülke bazında bir çeşitlendirme bu. Bir de enerjiyi ham maddesine göre çeşitlendirmeye çalışıyoruz. bir taraftan kömür bir taraftan petrol bir taraftan nükleer gibi. Belli santraller var ki bunlar baz santraller. Nedir baz santraller mesela şu lambanın 8 bin 760 saat yanması lazım, bizler Enerji Bakanlığı olarak buraya 8 bin 760 saat elektrik sağlamamız lazım. Güneş, rüzgardan ve hidrolik santrallerden elde edilen enerjinin güneşli gün sayısı, rüzgarın kuvveti ve su rejimindeki değişkenliklere göre değişebiliyor ama bize 8 bin 760 saat elektrik sağlayacak tesislere ihtiyacımız var, bunu sağlayacak doğalgaz tesislerimiz, kömür santrallerimiz var, bu santrallerin yanında güneşten, rüzgardan ve hidrolikten maksimum düzeyde yararlanmak istiyoruz, stratejimiz bu."

Bu anlamda Türkiye için nükleer enerjinin de kömüre dayalı tesislerin de olmazsa olmaz ihtiyaç olduğunu dile getiren Alaboyun, "Şu an bizim 72 ila 73 bin megavatlık bir kapasitemiz var, bunu 2023'te 122 bin megavata çıkartacağız. Bu hedef 61 megavatta iken dillendirildi, yani 2 katına çıkarılması hedeflendi, bununla ilgili çabamız var" şeklinde konuştu.

Enerji arz güvenliği anlamında şu anda Türkiye'de bir sıkıntı olmadığını aktaran Alaboyun, "Rüzgarın az olduğu dönemlerde ki rüzgar daha çok ilkbahar ve sonhabar dönemlerinde eser, güneşimiz her ne kadar fazla olsa da güneşten elektrik üreten çok az tesisimiz var, buna ek olarak da su rejiminin az olduğu dönemler olabiliyor. Bu durumda kömür, doğalgaz santrallerine yükleniyorsunuz, dolayısıyla nükleer enerji bizim için olmazsa olmaz" değerlendirmesinde bulundu.

3'üncü nükleer santral

Türkiye'de kurulması planlanan 3'üncü nükleer tesisin yerine ilişkin soruyu yanıtlarken Alaboyun, "3'üncü nükleer santral için Kırklareli İğneada bölgesinde arkadaşlarımız yoğunlaşıyorlar. Muhtemelen 3'üncü santrali de orada kurmak niyetindeyiz, aynı teknolojiye dayalı olarak firmalarla anlaşmalar veya görüşmeler devam ediyor" ifadelerini kullandı.

Alaboyun, bu tesisin kimler tarafından yapılacağı sorusunu, "Şu an 3'üncü de Çinliler ve Amerika'nın Westinghouse firmasıyla mutabakat zaptı şeklinde bir anlaşma imzalandı, onlar bir çalışma yapıyorlar ama tabii ki bu diğer firmalara açık değil anlamına gelmez. Bu konuda teklif vereceklerle görüşüyoruz. Japonların yine ilgisi var, bu nükleer tesisin teknolojisinin de aynı olmasını istiyoruz" şeklinde yanıtladı.

(Sürecek)

Ali Rıza Alaboyun Kırklareli İğneada Türkiye Ekonomi Haberler