4. Azerbaycan-Gürcistan-Türkiye Üçlü Toplantısı

Azerbaycan Dışişleri Bakanı Elmar Memmedyarov, Trans Anadolu Doğal Gaz Boru Hattı (TANAP) ve Trans-Adriyatik Doğalgaz Boru Hattı (TAP) projeleri için Türkiye'ye 20 milyar dolar yatırım yapmayı taahhüt ettiklerini belirterek, "Bu miktarla sanırım Azerbaycan, Türk ekonomisine en çok yatırım yapan ülkelerden biri olacak" dedi.

Azerbaycan-Gürcistan- Türkiye Dışişleri Bakanları Üçlü Toplantısı'nın dördüncüsü Kars'taki Devlet Su İşleri (DSİ) sosyal tesislerinde düzenlendi. Toplantı sonrasında Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu, Gürcistan Dışişleri Bakanı Tamar Beruçaşvili ve Azerbaycan Dışişleri Bakanı Elmar Memmedyarov ortak basın toplantısı düzenledi.

Azerbaycan Dışişleri Bakanı Memmedyarov, konuşmasında hem Azerbaycan hem de Gürcistan'ın çözümlenmemiş anlaşmalarla karşı karşıya olduğuna dikkat çekerek, bölge ülkelerinin egemenlik ve toprak bütünlüğünün Birleşmiş Milletler (BM) Helsinki Nihai Senedi'nde yer aldığı üzere muhakkak korunması gerektiğini vurguladı. Memmedyarov, "Bu, BM'nin özellikle bu yüzyılda önem vermesi gereken bir konudur çünkü kuvvet kullanarak birinin uluslararası tanınmış sınırları değiştirmeyi düşünememesi bile gerekir" diye konuştu.

Üç ülkenin devlet başkanları zirvesinin mayısta Tiflis'te yapıldığını hatırlatan Memmedyarov, zirvenin gelecek yıl Azerbaycan'da düzenleneceğini belirtti. Savunma, ekonomi ve kalkınma bakanlıkları arasında ortak toplantılar yapıldığına işaret eden Memmedyarov, daha önce kabul edilen 2013-2105 eylem planı çerçevesinde üç ülkenin sektörel anlamda da işbirliği yapacağını söyledi.

"Kars'a belki gelecek sefer trenle geliriz"

"Bakü-Tiflis-Kars projesinin şu anda yapılmakta olması bile her üç ülkede de 5 bin kişilik istihdam yaratmıştır. Azerbaycan'da ve Gürcistan'da zaten mevcut demir yolu hattı vardı ancak 100 kilometreden fazla bir yolun tekrar yapılması gerekti" diyen Memmedyarov, trenlerin bu demiryolunu kullanarak Bakü-Tiflis arasında gidip gelmesini iyi bir adım olarak niteledi. Projeninin Türkiye ayağının devam ettiğini dile getiren Memmedyarov, "Belki de bir dahaki sefere Kars'a geldiğimizde uçakla geleceğimize trenle geliriz" dedi.

Demiryolu projesinin ülkelerin halklarını da yakınlaştıracağına işaret eden Memmedyarov, "Bir gün belki değil Bakü'den ta Çin'den birisi bir trene binecek ve Orta Asya'daki tren bağlantılarını ve feribotları kullanarak Azerbaycan ve Türkiye üzerinden Londra'ya kadar gidebilecek. Belki Marmaray'ı da kullanacak. Bunlar çok önemli fırsatlar" diye konuştu.

TANAP projesi

Toplantıda Trans Anadolu Doğal Gaz Boru Hattı Projesi'ni de (TANAP) ele aldıklarını belirten Memmedyarov, hattın Trans-Adriyatik Doğalgaz Boru Hattı Projesi'ne (TAP) bağlanacağını hatırlattı. Projenin, Avrupa Birliği içindeki en büyük proje olduğunu ifade eden Memmedyarov, maliyetinin ise yaklaşık 45 milyar dolar olacağını söyledi.

Sağlanacak gaz bir miktarının Türkiye ve Gürcistan tarafından kullanılacağını, geri kalanın ise Avrupa pazarına ulaştırılacağını kaydeden Memmedyarov, hattın Balkan ülkelerine de bağlantıları olacağını söyledi.

"Bu küresel öneme sahip projedir. Küresel öneme sahip boru hattıdır. Tahminlere göre, 2018 sonu, 2109 başı gibi ilk gazın öncelikle Türk pazarına ulaşması öngörülüyor. Bizler Azerbaycan olarak Türkiye'ye bu projeler için 20 milyar dolara kadar yatırım yapmayı taahhüt ettik. Bu miktarla sanırım Azerbaycan, Türk ekonomisine en çok yatırım yapan ülkelerden biri olacak" diye konuştu.

Türkiye'nin Azerbaycan'da 13 milyar dolarlık yatırımı bulunduğunu dile getiren Memmedyarov,  Türkiye'nin yüzde 45'lik payla petrol dışı sektöre yatırımda birinci sırada olduğunu kaydetti.

Çavuşoğlu: "Önceliğimiz TANAP projesi"

Açıklamaların ardından üç bakan, gazetecilerin gündeme ilişkin sorularını yanıtladı.

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Ankara ziyaretinde doğalgazın Güney Akım yerine Türkiye üzerinden geçecek hatla Avrupa'ya taşınması teklifine ilişkin soru üzerine Çavuşoğlu, Putin'in ziyaretinden sonra bu konunun sıklıkla gündeme geldiğine işaret ederek, "Türk Akım" olarak adlandırılan teklifle ilgili hukuki bağlayıcılığı olmayan mutabakat zaptı imzalandığını hatırlattı.

Teklifin müzakere edilmesi ve incelenmesinin ardından karar vereceklerini belirten Çavuşoğlu, "Fakat bizim önceliğimiz TANAP projesidir. Hem Türkiye hem Gürcistan hem de Avrupa için özellikle Güneydoğu Avrupa için önemini biliyoruz. TAP ile birlikte Avrupa'nın değişik ülkelerine gaz ulaştırabilecek bir proje. Bir an evvel gaz ve petrol fiyatlarındaki düşüşe bağlı olmadan bu projenin tamamlanması için hep birlikte gayret sarfetmemiz lazım" diye konuştu.

Çavuşoğlu, "Türk Akımı" projesinin Avrupa'ya gaz akımını nasıl etkileyeceği ve teklife ne cevap verileceği hakkında görüşüldüğünü dile getirerek, Türkiye'nin önceliğinin TANAP olduğunu bu vesileyle de vurguladıklarını ifade etti.

Gürcistan Dışişleri Bakanı Tamar Beruçasvili ise TANAP'ın Türkiye için öncelikli proje olduğunu duymaktan memnun olduklarını, çünkü bu projenin bölgenin kalkınması için çok önemli olduğunu kaydetti.

Bütün faaliyetlerde somut sonuçlar görmeyi umduklarını ifade eden Beruçasvili, "Bugünün zorlu dünyasında bu mesajı ülkelere, ortaklarımıza ve geniş Avrupa'ya vermek çok önemli. Biz çıkarlarımız için birarada çalışıyoruz ve ortak noktada önceliklerimiz var" dedi.

Azerbaycan Dışişleri Bakanı Elmar Memmedyarov da Rusya'nın teklifine ilişkin verilecek kararın Türkiye'ye ait olduğunu, TANAP ile ilgili koşullarda ise anlaşıldığını ve bunların uygulamaya girmeyi beklediğini belirterek, "Bence bütün olay bu. Dürüst olmak gerekirse detaylarda şeytan aramaya gerek yok" ifadelerini kullandı.

Bakan Çavuşoğlu başka bir soru üzerine, Ermenistan'ın da bölgesel işbirliği çalışmalarına katılmasını istediklerini yineledi. "Ama önce Ermenistan komşularıyla olan sorunları samimi bir şekilde çözmek için adım atması gerekiyor" diyen Çavuşoğlu, Karabağ sorunu, Azerbaycan'ın işgal edilmiş toprakları, Abhazya ve Güney Osetya problemlerinin bir an önce barışçıl yönden çözüme kavuşturulmasını istediklerini vurguladı.

"Çözüm için herşeyden önce Ermenistan'ın komşularının sınır ve toprak bütünlüğüne saygı duymasını öğrenmesi lazım" ifadesini kullanan Çavuşoğlu, Karabağ probleminin yanı sıra Ermenistan'ın Azerbaycan topraklarının yüzde yirmisini işgali konularının BM, Avrupa Konseyi ve AGİT'in kararlarında da yer aldığını hatırlattı. Çavuşoğlu, Ermenistan'ı gerilimi artırıcı adımlar atmak yerine barışçı yoldan çözüm için çaba sarf etmeye çağırdı.

- Ankara

Elmar Memmedyarov Azerbaycan Gürcistan Türkiye Politika Güncel Haberler