2. Uluslararası Kadın ve Adalet Zirvesi - Aile ve Sosyal Politikalar Bakanı Kaya

Aile ve Sosyal Politikalar Bakanı Fatma Betül Sayan Kaya, "Adaleti, varlığın esası ve temeli olarak gören bir medeniyetin varisleri olarak, yeryüzüne hakkın egemen olması bizim için en yüksek idealdir. İlim ve fikir dünyamızın mimarlarından Farabi, "adalet, nimetlerin halka doğru bir şekilde paylaşımıdır" der. Bu nimetler başta güvenlik olmak üzere insan onuru, mülkiyet ve diğer haklardır. Bu topraklarda bin yıldır kök salan adalet anlayışını gösteren bu tanımlar, bizim için geçerliliğini korumaktadır." dedi.,

Aile ve Sosyal Politikalar Bakanı Kaya, Kadın ve Demokrasi Derneği (KADEM) tarafından WOW Convention Center'da düzenlenen, "2. Uluslararası Kadın ve Adalet Zirvesi" kapsamında "Mülteci Kadınlar - sorunları" ve "Kadın ve Barış" başlıkları altında Bakanlar Düzeyinde Müzakere Oturumunda bir konuşma yaptı.

"İnsanlara güvenli ve onurlu bir hayat hakkı sağlamak bizim için bir medeniyet ölçüsüdür" diyen Kaya, "Her alanda adaleti tesis etmek, zulme karşı durmak ve mazluma kucak açmak bütün gayretlerimizin nihai hedefidir. Hiç şüphesiz, zulmün, haksızlığın, zorbalığın ve şiddetin son bulduğu, insanların huzur ve güven içinde yaşadığı bir dünya hepimizin ortak rüyasıdır. Bunun bir rüya olarak kalmaması ve hayat bulması için her birimize önemli sorumluluklar düşüyor." diye konuştu.

Türkiye'nin yaşadığı terör saldırılarında ve 15 Temmuz darbe girişiminde bazı ülkelerin sessiz kaldığına dikkati çeken Kaya, şöyle konuştu:

"Bize göre terör ve katliama sessiz kalan ona destek vermiş olur. Terör ve şiddet karşısında hiçbir tavır gösteremeyenler hak ve adaletten söz edemez. Türkiye 15 Temmuz'da istiklaline yönelen tehdidi millet iradesi ile yenerek, özgürlükleri ve demokrasiyi korumadaki kararlılığını göstermiştir. Sınırlarımızın ötesinde yaşanan katliamlara da ülkemizde yaşanan terörist saldırılara da aynı tepkiyi verdik. Ülke içinde yaşanan mağduriyetleri telafi etmek için gösterdiğimiz gayreti Suriyeli 2 milyon 800 bin kardeşimizden de esirgemedik. Ensar olmak sorumluluğuyla; savaşın, terörün mağduru kadın ve çocukların yanında olduk. Asla maliyet hesabı yapmadık. Uluslararası hiçbir kuruluştan destek gelmesini beklemedik. STK'larımızla birlikte bugüne kadar 25 milyar doların üzerinde harcama yaptık. Terör ve savaş nedeniyle zulme uğrayanları, vatandaşımızdır, değildir diye ayırmadık. Yeryüzünde barışa ve kardeşliğe dair örnek gösterilmesi gerekiyorsa, o da Türkiye ve Suriyeli misafirlerimiz arasında kurulan gönül köprüsüdür. Dil, din, renk ve mezhep ayrımı gözetmeden mazluma sahip çıkmak, hak ve adalet için en güzel örnektir. Biz bunu yapıyoruz. Dost ve komşu ülkelerden de bunu bekliyoruz."

Kaya, Suriye'de yaşanan iç savaştan dolayı 600 bin çocuğun yetim kaldığını hatırlatarak, "Savaşın yıkıcı şartlarından en çok kadınların etkilendiğini biliyoruz. Bombalarla yıkılan evlerin enkazı altında kalanlar da yine kadınlar ve çocuklardır. Bu ağır dramın kadınlar için daha da yıkıcı olduğunu yaşadığımız örneklerden biliyoruz. Eşini, çocuğunu, yuvasını kaybeden bir kadını ne ile teselli edebilirsiniz? Bize gelen her sığınmacı, aynı zamanda acı dolu bir hikayenin kahramanıdır. Onların fiziki ihtiyaçlarına eğilirken, diğer taraftan da yaşadıkları ruhsal sarsıntıyı gidermenin çabası içindeyiz." ifadelerini kullandı.

Bakan Kaya, Cinsiyete dayalı şiddet konusunda farkındalıkları arttırmak ve etkin müdahale yöntemleri geliştirmek için yaptıkları çalışmalar hakkında şu bilgileri aktardı:

"Bunun pilot çalışmaları geçtiğimiz dönemde Gaziantep'te yapılmıştır. Bu kapsamda insan ticaretini önlemek, erken yaşta ve zorla evliliklerin önüne geçmek, kadınlar arasındaki dayanışmayı arttırmak, duygusal becerileri geliştirmek gibi pek çok konuda eğitim çalışmaları yapılmıştır. Yine barınma merkezlerimizde hamile ve emziren kadınlara özel beslenme menüleri sunulmaktadır. 'Toplumsal Cinsiyete Dayalı Şiddet ve Erken Yaşta Evlilikleri Önleme Programı' kapsamında, kamplarda bilgilendirme toplantıları gerçekleştirilmiştir. Bazı kamplarımızda yasal evliliği teşvik etmek amacıyla düğün masraflarını devletimiz karşılamaktadır. Kadın ve kızların bilinçlenmesi amacıyla Türkçe ve Arapça broşürler, Suriyelilerin yoğun olarak yaşadıkları şehirlerde dağıtılmıştır. Bunun yanında şiddete maruz kalan yabancı uyruklu kadınlar, Bakanlığımızın konuk evi hizmetlerinden yararlanabilmektedir. Kasım 2016 itibariyle toplam 133 kadın ve beraberindeki 100 çocuk konuk evlerinden hizmet almıştır. Kadınların şiddetten korunması, şiddete maruz kalanların rehabilite edilmesi, sağlık ve eğitim alanındaki hizmetlerin planlanması gibi pek çok konu iç içedir. Yürüttüğümüz eğitim hizmetleri ile sığınmacıların ilk yardım, sağlık, üreme, aile hayatı ve çocuk eğitimi konusundaki bilinç düzeylerini de arttırmayı hedefliyoruz. Ayrıca ailesini kaybeden veya refakatçisi olmayan Suriyeli çocuklar, Bakanlığımızın çocuk birimlerinde kalmaktadır. Kuruluşlarımızda kalan çocuk sayısı Eylül ayı itibariyle 143'tür. 1100 civarında çocuk sosyo-ekonomik destekle kendi ailesi yanında kalmaktadır. Bunun yanında ekonomik yoksunluk sebebiyle çocuklarını sokakta çalıştıran ailelere sosyal yardım sağlıyoruz. Bütün bunlara rağmen, çocuklarını sokakta çalıştıran aileler için Osmaniye-Düziçi Geçici Barınma Merkezi oluşturduk. Bu merkezde çocuklar aileleri birlikte barınma, beslenme, sağlık, eğitim hizmetleri ile psiko-sosyal destek hizmetleri almaktadır. ALO 183 Sosyal Hizmet Danışma Hattı, ihtiyaç duyan sığınmacıların rehberlik hizmeti alabilmeleri için Arapça bilen elemanlarla da hizmet vermektedir. Ayrıca Kadın Sağlığı Danışma Merkezlerinde klinik ve psiko-sosyal hizmetlerimizi Suriyeli Kadınlarımıza sunmaktayız. Son üç yılda 101 bin Suriyeli kadın, çocuk, engelli ve yaşlıya psiko-sosyal destek hizmeti verilmiştir. 70 bin ve üzeri Suriyeli nüfusun olduğu illerde "Psiko-sosyal Destek Bürosu/Birimi" oluşturulmasıyla ilgili Genelge tüm illere gönderilmiştir. Geçici barınma merkezleri dışında kalan sığınmacılar kendilerine verilen kimlikle Türk vatandaşları gibi sosyal yardım programlarından yararlanabilmektedir. Yaptığımız hizmetlerin pek çok kurumun işbirliğini ve desteğini gerektirdiğini biliyorsunuz. Ulusal ölçekte kurumlar arası işbirliği ve koordinasyon için gerekli adımlar atılmış ve altyapı kurulmuştur. Aileleri bilgilendirmek için hazırlanan 31 farklı konudaki Aile Eğitim Programları, Arapça'ya çevrilerek Suriyeli ailelere dağıtımı gerçekleştirilmiştir. 105 Suriyeli eğiticinin yetiştirilmesiyle başlatılan eğitimlerle yaklaşık 15.000 kişiye ulaşılmıştır."

Cumhurbaşkanlığı Başdanışmanı Zengin

Cumhurbaşkanlığı Başdanışmanı Özlem Zengin ise geçmişte 25 Kasım Kadına Yönelik Şiddete Karşı Uluslararası Mücadele Günü ile ilgili çok organizasyonlar yapıldığını fakat bu 25 Kasım'ın farklı bir anlamı olduğunu belirterek, konuşmasına şöyle devam etti:

"Çünkü geçtiğimiz günlerde Türkiye'de kadınla alakalı önemli bir tartışma vardı ve bu tartışma neticesinde özellikle KADEM'in ve Aile ve Sosyal Politikalar Bakanı'nın özel gayretiyle çok önemli bir adım, mesafe katedilmiş oldu. İşte bu manada bu zirvenin çok önemli bir anlamı var, 'Kadın ve Adalet' başlığı altında. Ben kendi adıma adalet kavramını kadınlara çok yarıştırıyorum. Çünkü hayatımızın ilk anından itibaren evladımızı taşırken, yemeği paylaştırırken, onlara süt verirken hatta, ikiz bebekleri olan anneler biliyordur, evin içindeki hayatı dengelerken, bunun içine STK faaliyetleri ve siyaseti koyarken hepsini yaparken, aslında enteresan bir şekilde adalet kavramını hayatın her tarafına, her zerresine işletiyoruz. O sebeple adalet kavramı bence kadınlar için çok sahici bir kavram ve bu konuda 'ses ver' kampanyasını çok anlamlı buluyorum. Tabii ses vermek kolay değil, haksızlıklar karşısında ses vermek zor bir iş. Çünkü siz adalet arıyorsanız mazlumun, garibanın yanındasınız ve maalesef insanların, dünyanın çoğu güçlünün yanında yer almaya çalışıyor."

Erken evlilik ile ilgili kadınların gösterdiği dirençin çok önemli bir örneklik teşkil ettiğini söyleyerek, "Çünkü önümüzdeki günlerde Türkiye yeni bir anayasa yapacak, artık bu çok netleşti. ve ümit ediyorum farklı görüşteki Türkiyeli kadınların bir araya gelerek ortaya koyduğu bu cesaret, yeni anayasanın şekillenmesinde de kadınların ruhundan feyz alarak çok önemli bir yere taşıyacağına inanıyorum yeni anayasayı. Sadece anayasanın oylama kısmından bahsetmiyorum, anayasanın çerçevenin oluşmasında kadın STK'ları ve kadın hareketinin bu manada çok ama çok önemli bir rolü olacağı kanaatindeyim." ifadelerini kullandı.

Filistin Kadın İşleri Bakanı Heyfa el-Ağa da konuşmasında "Filistin kadını, dünyada en çok sıkıntı çeken kadınlardan biridir" diyerek, şöyle konuştu:

"Birincisi bazen toplumdan yani adet ve kanunlardan kaynaklı sıkıntı ikincisi ise İsrail ihtilalinden dolayı maruz kaldığı sıkıntılar. Tutuklanmalar, bazen yerinden edinmeler, göçler ve evlerinin yıkılmasına maruz kalmalar. Ancak bunlara rağmen kadın hiçbir zaman Filistin'i inşa etmekten geri kalmadı. Birçok kadın şehit oldu, birçok kadın tutuklandı. Şu an binlercesi hapishanelerde. Ben buradan bütün İslam alemine şunu demek istiyorum, İsrail'e karşı bir tutum gösterin, onların Filistin'in topraklarından bir an önce çıkmaları gerekiyor. Artık Filistin'in işgal altında kalmaması gerekiyor."

Bakanlar Düzeyinde Müzakere Oturumunda, Azerbaycan, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti, Liberya, Sierra Leone, ve Tunus'un Kadın ve Aile'den sorumlu bakanları birer sunum yaptılar. İİT Kültür, Sosyal ve Aile İşleri Departmanı Genel Müdürü Mehla Ahmed Talebna da konu hakkında görüşlerini aktardı.