ŞAHİN OKTAY - Geçen yıl devlet bütçesine kişi başına en yüksek katkıyı 23 bin 585 lirayla Kocaeli verdi. Devlet, kente yaptığı her 1 liralık harcama karşılığında 10 liralık kazanç sağladı.
AA muhabirinin Maliye Bakanlığı verilerinden derlediği bilgilere göre, geçen yıl Merkezi Yönetim Bütçesi'nden yapılan harcama bir önceki yıla göre yüzde 9,8 oranında artarak 448 milyar 423 milyon 971 bin liraya yükseldi.
Harcamaların fonksiyonel dağılımına bakıldığında ilk 3 kalemi genel kamu hizmetleri, sosyal güvenlik ve yardım hizmetleri ile eğitim giderleri oluşturdu. Genel kamu hizmetlerine 125 milyar 642 milyon lira, sosyal güvenlik ve sosyal yardım hizmetlerine 92 milyar 3 milyon lira, eğitime ise 75 milyar 699 milyon lira harcandı.
Bütçeden il bazında en yüksek harcama 39 milyar 346 milyon lirayla Ankara için gerçekleştirildi. Hazineye 50 milyar 719 milyon liralık katkı sağlayan Başkentte kişi başına harcama 7 bin 640 lira, kişi başı gelir ise 9 bin 848 lira olarak hesaplandı.
Devletin kişi başına en çok harcama yaptığı kent ise önceki yıllardaki gibi yine Tunceli oldu. Devlet bu kent için kişi başı 8 bin 573 lira harcarken, kişi başı geliri ise 902 lira oldu. Devlet, Tunceli'den sağladığı her 1 liralık gelir karşılığında 9 liralık harcama yaptı.
Kişi başı harcamada Tunceli ve Ankara'yı 5 bin 440 lirayla Hakkari, 4 bin 737 lirayla Kastamonu, 4 bin 578 lirayla Trabzon, 4 bin 459 lirayla Artvin, 4 bin 312 lirayla Isparta, 4 bin 227 lirayla Elazığ, 4 bin 179 lirayla Erzurum takip etti.
Bu kentlerden Hakkari'de devletin kişi başı kazancı 177 lira, Kastamonu'da bin 488 lira, Artvin'de bin 446 lira, Trabzon'da bin 858 lira, Isparta'da bin 421 lira, Elazığ'da bin 113 lira, Erzurum'da da bin 158 lira olarak gerçekleşti.
Devletin kişi başına en az harcama yaptığı kentler ise bin 497 lirayla Gaziantep, bin 516 lirayla İstanbul oldu. Bu illeri bin 712 lirayla Manisa, bin 743 lirayla Tekirdağ, bin 834 lirayla Şanlıurfa, bin 867 lirayla Hatay, bin 913 lirayla Aksaray, bin 958 lirayla Düzce, bin 964 lirayla Sakarya, bin 971 lirayla Bursa izledi.
Kişi bazında en fazla kazanç Kocaeli'nden
Bütçeye kişi bazında en fazla katkı sağlayan kent ise Kocaeli oldu. Bunda Tüpraş'ın vergi ödemeleri önemli rol oynadı. Geçen yıl hazineye 40 milyar 632 milyon lira aktaran sanayi kentinin devlet bütçesinden aldığı pay ise 4 milyar 98 milyon lira olarak gerçekleşti. Böylece, Kocaeli devletten aldığı her 1 liranın karışlığını 10 lira olarak geri ödemiş oldu. Nüfusu 2 milyona yaklaşan Kocaeli'nde devletin kişi başı geliri 23 bin 585, kişi başı harcaması ise 2 bin 379 lira olarak hesaplandı.
Ülke ekonomisinin lokomotifi İstanbul ise geçen yıl devletten aldığı her 1 liranın karşılığını yaklaşık 8 lira olarak ödedi. Bütçe gelirlerinin yüzde 41'ini tek başına sağlayan İstanbul, geçen yıl hazineye toplam 175 milyar 205 milyon lira kazandırdı. Devletin İstanbul için yaptığı harcama ise 21 milyar 803 milyon lira düzeyinde kaldı. Buna göre, İstanbulluya bin 516 lira harcarken, kişi başına geliri ise 12 bin 186 lira oldu.
Kocaeli ve İstanbul'un ardından devletin kişi bazında en fazla gelir elde ettiği kent 10 bin 17 lirayla İzmir olurken, bu ilde kişi başına 2 bin 380 lira harcandı.
Devlet, geçen yıl Ankara, Antalya, Bursa, Hatay, Mersin, İstanbul, İzmir, Kocaeli, Tekirdağ, Zonguldak ve Kırıkkale'de yapılan harcamanın üzerinde gelir elde etti.
2014 yılı illere göre Merkezi Yönetim Bütçe harcama ve gelirleri şöyle:
İl Nüfus Harcama (Bin TL) Kişi Başı Har. (TL) Gelir (Bin TL) Kişi Başı Gel. (TL) Merkez --- 241.093.821 --- 37.006.027 --- Adana 2.165.595 4.533.781 2.093 2.878.154 1.329 Adıyaman 597.835 1.326.498 2.219 328.071 549 Afyonkarahisar 706.371 1.516.076 2.146 651.049 922 Ağrı 549.435 1.191.041 2.168 250.599 456 Amasya 321.913 1.113.265 3.458 314.375 976 Ankara 5.150.072 39.345.908 7.640 50.719.293 9.848 Antalya 2.222.562 4.689.299 2.110 6.116.080 2.752 Artvin 169.674 756.626 4.459 245.322 1.446 Aydın 1.041.979 2.420.228 2.323 1.251.076 1.201 Balıkesir 1.189.057 2.891.201 2.431 1.841.031 1.548 Bilecik 209.925 552.850 2.633 260.986 1.243 Bingöl 266.019 1.002.979 3.770 148.319 557 Bitlis 338.023 1.055.140 3.121 172.209 509 Bolu 284.789 943.308 3.312 480.280 1.686 Burdur 256.898 728.791 2.837 375.447 1.461 Bursa 2.787.539 5.495.186 1.971 8.169.998 2.931 Çanakkale 511.790 1.347.230 2.632 908.193 1.774 Çankırı 183.550 555.478 3.026 153.476 836 Çorum 527.220 1.191.835 2.261 479.798 910 Denizli 978.700 1.976.476 2.019 1.521.653 1.555 Diyarbakır 1.635.048 4.747.695 2.904 1.248.723 764 Edirne 400.280 1.451.678 3.627 898.446 2.244 Elazığ 568.753 2.404.143 4.227 632.844 1.113 Erzincan 223.633 828.267 3.704 219.511 981 Erzurum 763.320 3.189.847 4.179 883.944 1.158 Eskişehir 812.320 2.871.562 3.535 1.867.716 2.299 Gaziantep 1.889.466 2.828.902 1.497 1.686.086 892 Giresun 429.984 1.155.868 2.688 374.284 870 Gümüşhane 146.353 453.191 3.096 99.293 678 Hakkari 276.287 1.502.932 5.440 49.067 177 Hatay 1.519.836 2.838.062 1.867 4.151.024 2.731 Isparta 418.780 1.805.955 4.312 595.058 1.421 Mersin 1.727.255 4.047.671 2.343 7.456.577 4.317 İstanbul 14.377.018 21.803.258 1.516 175.205.485 12.186 İzmir 4.113.072 9.790.596 2.380 41.200.725 10.017 Kars 296.466 1.170.099 3.947 198.360 669 Kastamonu 368.907 1.747.654 4.737 548.846 1.488 Kayseri 1.322.376 3.586.211 2.712 2.232.920 1.688 Kırklareli 343.723 744.107 2.165 391.091 1.138 Kırşehir 222.707 670.289 3.010 230.568 1.035 Kocaeli 1.722.795 4.098.262 2.379 40.632.265 23.585 Konya 2.108.808 5.218.835 2.475 2.965.506 1.406 Kütahya 571.554 1.268.315 2.219 749.113 1.311 Malatya 769.544 2.270.178 2.950 783.388 1.018 Manisa 1.367.905 2.341.841 1.712 1.971.663 1.441 Kahramanmaraş 1.089.038 2.295.418 2.108 953.440 875 Mardin 788.996 2.025.161 2.567 257.927 327 Muğla 894.509 1.994.173 2.229 1.896.392 2.120 Muş 411.216 1.024.015 2.490 182.722 444 Nevşehir 286.250 687.974 2.403 297.488 1.039 Niğde 343.898 780.354 2.269 268.636 781 Ordu 724.268 1.466.296 2.024 639.716 883 Rize 329.779 853.860 2.589 594.565 1.803 Sakarya 932.706 1.832.051 1.964 1.109.086 1.189 Samsun 1.269.989 3.847.813 3.030 2.245.759 1.768 Siirt 318.366 1.094.586 3.438 195.570 614 Sinop 204.526 586.956 2.870 173.145 846 Sivas 623.116 2.114.770 3.394 634.910 1.019 Tekirdağ 906.732 1.580.890 1.743 4.161.317 4.589 Tokat 597.920 1.451.010 2.427 429.853 719 Trabzon 766.782 3.510.716 4.578 1.424.401 1.858 Tunceli 86.527 741.814 8.573 78.064 902 Şanlıurfa 1.845.667 3.384.992 1.834 1.029.480 558 Uşak 349.459 706.830 2.023 355.654 1.018 Van 1.085.542 3.436.101 3.165 502.964 463 Yozgat 432.560 1.107.268 2.560 305.337 706 Zonguldak 598.796 1.255.791 2.097 1.912.597 3.194 Aksaray 384.252 735.266 1.913 674.101 1.754 Bayburt 80.607 299.670 3.718 52.695 654 Karaman 240.362 590.748 2.458 173.340 721 Kırıkkale 271.092 859.786 3.171 955.732 3.525 Batman 557.593 1.266.407 2.271 346.404 621 Şırnak 488.966 1.651.282 3.377 200.085 409 Bartın 189.405 493.538 2.606 186.338 984 Ardahan 100.809 396.285 3.931 67.346 668 Iğdır 192.056 540.343 2.813 97.783 509 Yalova 226.514 502.929 2.220 483.151 2.133 Karabük 231.333 652.457 2.820 429.793 1.858 Kilis 128.781 372.773 2.895 88.695 689 Osmaniye 506.807 1.024.957 2.022 404.901 799 Düzce 355.549 696.256 1.958 431.964 1.215 TOPLAM 77.695.904 448.423.971 5.772 425.758.290 5.480
TÜM KATEGORİLER
